دوشنبه بازار خمینی شهر

دوشنبه بازار خمینی شهر که از جمله بازارهای بزرگ و تاریخی کشور است، امروزه میزبان میهمانان و مسافران نوروزی بسیاری است. این بازار، دارای چهار اثر تاریخی از جمله حمام صفوی سرپل، مسجد جامع فروشان، مسجد سرپل و تکیه حاج حسن می باشد. دوشنبه بازار در خیابان امام این شهر واقع شده و سه ورودی دارد. این بازار در سال های اخیر مسقف و سنگ فرش شده و پر رونق ترین بازار شهرستان خمینی شهر محسوب می شود و هر روز پذیرای علاقمندان است.خمینی ‌شهر(سِدِه قدیم) دارای محلاتی کهن است که در طول تاریخ بازارهایی برای خرید و فروش در آن به شکل‌ های مختلف ایجاد شده بود و تا زمان حال نیز بازارهای محلی وجود دارند.

دوشنبه بازار، چهارشنبه بازار و پنج شنبه بازار به ترتیب در سه محله ”فروشان”، ”ورنوسفادران” و “خوزان” قرار دارند. در این میان دوشنبه بازار در خمینی‌ شهر و حتی اصفهان دارای شهرت و جایگاه بالاتری است. در گذشته یک مادی یا جوی بزرگ آب برای آبیاری باغات، تامین آب شرب و حمام عمومی، تقویت آب چاه منازل، شستشوی لباس و … جاری بود و در کنار آن بارزار هفتگی ایجاد می ‌شد و به همین دلیل این بازار به صورت خطی نیست و کمی مارپیچ مشاهده می ‌شود، فعلا روی این جوی آب مسدود شده است. دوشنبه بازار هرگز مانند سایر بازارهای قدیمی و مسقف خشت و گلی کشور ساخته نشده بود و با کارکردی هفتگی ایجاد می ‌شد بنابراین به سقف نیازی نداشته است. در چند دهه اخیر مغازه ‌های زیادی دو طرف دوشنبه بازار ساخته شده است و حتی قسمتی از آن نیز دارای سقف فلزای است و جمعیت زیادی در طول روز از خمینی‌ شهر و حتی شهرهای نزدیک مانند اصفهان برای خرید مراجعه می‌ نمایند. در مناسبت های مختلف مذهبی اعم از سوگواری ها و اعیاد کسبه این بازار فعالانه شرکت دارند.

مشاغل

انواع فروشگاه های پوشاک، کفش، لوازم خانگی، پارچه، خوار و بار، مواد لبنی و خوارکی، گیاهان دارویی و ادویه، میوه و تره بار و سبزی، ابزار فلزی دست ساز (چاقو، اره و لوازم باغبانی) از مشاغل رایج در این بازار است. این بازار دیگر منحصر به روز های دوشنبه نمی باشد و در طول هفته دایر است ولی در روز دوشنبه دستفروش های سنتی نیز به مجموعه کسبه بازار اضافه می شوند و خریداران نیز چند برابر می گردند.

تاریخچه

دوشنبه بازار در “محله فروشان” و به اصلاح در یک خیابان عمومی و راسته بازاری نزدیک چند اثر کهن تاریخی مانند حمام سرپل صفوی، مسجد سرپل صفوی، تکیه قاجاری حاج حسن، مسجد جامع قاجاری فروشان و کاروانسرا (احتمالا مربوط به دوره افشاری) ایجاد شده بود. ورودی این بازار ازسمت شرق از خیابان امام شمالی و سمت مغرب از بلوار توحید است. در خاطرات نعیم مربوط به دهه ۱۲۶۰ خورشیدی به وجود بازار در روزهای جمعه در این مکان که روستاهای اطراف (آبادیهای ماربین) در آن به عرضه اجناس و خرید مایحتاج می پرداخته اند اشاره شده است. حداقل تا دهه۱۳۳۰ در اطراف مادی عبوری از این منطقه دباغی و چرم سازی و تا پایان دهه ۱۳۴۰ توپ دوزی و سردوزی (نوعی کفش) رواج داشته است. ظاهرا از اوایل دوره پهلوی دوشنبه ها دراین مکان بازار برپا می شده است که هنوز ادامه دارد و لذا به دوشنبه بازار معروف شده است. اکنون دوشنبه بازار یک بازار دایمی و بزرگ در خمینی شهرمحسوب می شود.

بناهای تاریخی دوشنبه بازار

این بازار، دارای چهار اثر تاریخی از جمله حمام صفوی سرپل، مسجد جامع فروشان، مسجد سرپل و تکیه حاج حسن است. حمام سرپل یک حمام صفوی و تکیه حاج حسن نیز که روزی حوزه علمیه بوده و هنوز در آن در ماه محرم مراسم برگزار می شود از زمان قاجار دایر بوده و این دو اثر اکنون قابل بازدید نیستند. مسجد سرپل، مسجدی از زمان ایلخانیان با قدمت بیش از هفتصد سال است که در زمان صفوی بازسازی شده و اکنون بیشتر الحاقات آن از جمله شبستان معماری زمان صفویه را نشان می دهد، گنبد آن هویت حکومت ایلخانی را فاش می کند. مسجد دیگر این بازار، مسجد جامع فروشان از زمان قاجار بوده و قدمتی بیش از دویست سال دارد و مانند دیگر مساجد قاجاری، شبستان آن دارای سقف طاق و چشمه ای است. این مسجد دو محراب دارد و هر دوی آنها به سبک بسیار زیبایی گچبری و کاشیکاری شده اند، شبستان آن نیز دارای نقش و نگارهای ایرانی اسلامی است.

نحوه دسترسی

آدرس :خمینی شهر، از بلوار توحید تا خیابان امام جنوبی به موازات خیابان ولی عصر (عج)، ورودی های متعددی در بلوار توحید، خیابان های ولی عصر و امام جنوبی قرار دارند.