این جشنواره‌ سینمایی برای خانواده است

به گزارش همشهری آنلاین، تولد هر جشنواره موضوعی در تقویم رویدادهای سینمای ایران معمولا با یک سوءتفاهم و حتی قضاوت منفی مواجه می‌شود و به استناد تجربه‌های متعدد اما ناکام مانده در این عرصه، هر تجربه تازه‌ای محکوم به شکست فرض می‌شود.

در این شرایط چگونه می‌توان به یک جشنواره موضوعی امید داشت و آیا یک رویداد با رویکرد محتوایی در سینمای ایران می‌تواند منشأ اثر هم باشد؟ جشنواره بین‌المللی فیلم «حوا» با تمرکز ویژه بر بازنمایی تصویر «زن» و «خانواده» در سینما، یکی از همین جشنواره‌های موضوعی است که همین روزها در تهران و ۱۵ استان کشور در حال برگزاری است؛ این جشنواره چگونه می‌تواند قواعد ناامیدکننده دیگر جشنواره‌های موضوعی را برهم بزند؟

«حوا» به‌دنبال چیست؟

جشنواره فیلم «حوا» از ۱۶ تیرماه در استان‌ها کلید خورده و بخش اصلی آن در پایتخت، طی روزهای ۲۰ تا ۲۳ تیرماه در قالب اکران فیلم‌های بلند، کوتاه و مستند در سینما «فرهنگ» تهران و برگزاری نشست‌های تخصصی برقرار خواهد بود. پرونده این رویداد هم در روز بیست و سوم تیرماه که در تقویم ملی ایران به نام «روز خانواده» نام‌گذاری شده است، بسته می‌شود. همین مناسبت هم نسبت این رویداد سینمایی با تقویم ملی را مشخص می‌کند.

شعار اصلی جشنواره فیلم «حوا» این نسبت را مشخص‌تر هم می‌کند؛ «ما پای خانواده ایستاده‌ایم». طبیعتا هر رویدادی با فهرستی از اهداف متولد می‌شود و بنابر آنچه در فراخوان نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم «حوا» بر آن تصریح شده است، رویکرد موضوعی این رویداد سینمایی «زن» و «خانواده» است.

اتفاقا یکی از نکاتی که جشنواره «حوا» را نسبت به رویدادهای موضوعی دیگر در سینمای ایران متمایز می‌کند، انتخاب همین رویکرد محتوایی در شرایطی است که مقوله «زن» و «خانواده» و نسبت این دو با جامعه، یکی از کلیدی‌ترین موضوعات روز به حساب می‌آید و لزوم پرداختن به آن در بستر یک رویداد، اولویتی غیرقابل کتمان است.

حالا برگزاری جشنواره «حوا» را می‌توان فرصتی برای گفتگو و آسیب‌شناسی درباره کارنامه سینمای ایران در زمینه بازشناسی و بازنمایی تصویر «زن ایرانی» ‌ بر پرده نقره‌ای قلمداد کرد.

با «حوا» چه می‌بینیم؟

بنابر اعلام دبیرخانه در اولین دوره این رویداد و در بخش ملی ۱۲ فیلم بلند داستانی، ۱۰ فیلم مستند و ۱۵ فیلم کوتاه به رقابت خواهند پرداخت. مهدیه سادات محور که دبیری اولین جشنواره فیلم «حوا» را برعهده دارد، یکی از چهره‌های فعال در حوزه ساخت فیلم‌های مستند با موضوع خانواده است و به‌واسطه همین سابقه می‌توان امید داشت که ویترین این رویداد سلیقه بیشتری را در ترکیب فیلم‌ها اعمال کرده باشد.

«اخت الرضا» به کارگردانی سیدمجتبی طباطبایی، «بدون قرار قبلی» به کارگردانی بهروز شعیبی، «در آغوش درخت» به کارگردانی بابک خواجه‌پاشا، «رمانتیسم عماد و طوبا» به کارگردانی کاوه صباغ‌زاده، «سرهنگ ثریا» به کارگردانی لیلی عاج، «شهربانو» به کارگردانی مریم بحرالعلومی، «عطرآلود» به کارگردانی هادی مقدم‌دوست، «هناس» به کارگردانی حسین دارابی، «هوک» به کارگردانی حسین ریگی، «یدو» به کارگردانی مهدی جعفری، «هفت بهار نارنج» به کارگردانی فرشاد گل سفیدی و «کاپیتان» به کارگردانی محمد حمزه‌ای ۱۲ فیلم بلند داستانی حاضر در این رویداد هستند که هرچند همه آن‌ها پیش‌تر دیده شده‌اند اما قرار گرفتن آن‌ها در کنار یکدیگر با هدف بازخوانی تصویر ارائه شده از زن و خانواده در هر یک آن‌ها، تماشای دوباره آن‌ها را واجد ارزش مضاعف کرده است.

فیلم‌های حاضر در بخش ملی، بنابر برنامه‌ریزی صورت گرفته به‌صورت همزمان در ۱۳ استان، امکان نمایش و ارتباط با مخاطبان هدف خود را دارند تا سیاست اصلی جشنواره در راستای جریان‌سازی به تحقق نزدیک‌تر شود.
علاقه‌مندان در طول برگزاری جشنواره در سینما فرهنگ تهران، بنابر جدول منتشرشده از سوی روابط عمومی می‌توانند، به تماشای این آثار بنشینند.

حرف تازه «حوا» چیست؟

اما یکی از آسیب‌های جشنواره‌های موضوعی توقف در مرحله «بازخوانی» و «مرور» است. جشنواره فیلم «حوا» برای عبور از این آسیب، سلسله نشست‌هایی تخصصی را ترتیب داده تا علاوه‌بر بازخوانی تحلیلی آنچه در دهه‌های قبل بر سینمای ایران گذشته است، سرفصل‌هایی را ناظر به آینده و مسیر پیش رو نیز مطرح کنند.

«خانه کتاب و ادبیات ایران» و «سینما فرهنگ» در طول برگزاری جشنواره میزبان این نشست‌های تخصصی خواهند بود که برخی از آن‌ها تا به امروز برگزار شده و برگزاری باقی آن‌ها در روزهای آینده استمرار خواهد داشت.

«تصویرخانواده در سینمای ایران، از سینمای موجود تا سینمای موعود، با تکیه بر کتاب مرحوم نادر طالب‌زاده»، «زن در سینمای دفاع مقدس»، «تبیین، تقویت و تحکیم نقش خانواده در مواجهه با فرایند جهانی شدن»، «بررسی مقایسه‌ای نگاه اسلام و غرب به زن»، «بررسی راهکارهای تقویت نقش و جایگاه زن و خانواده در جامعه» و «راهکارهای تقویت تحکیم خانواده در فرایند جهانی شدن و ضرورت ارائه الگوی خانواده ایرانی و اسلامی» عناوین ۶ نشست تخصصی جشنواره امسال است که به خوبی رویکرد محتوایی این رویداد را تبیین می‌کند.

از «حوا» چه بخواهیم؟

بنیاد ملی گوهرشاد، بانی برگزاری جشنواره فیلم «حوا» است که حالا در ابتدای مسیر قرار دارد اما براساس آنچه تا به امروز در فرآیند برگزاری این رویداد شاهد بوده‌ایم، دیگر نهادها و ارگان‌ها به‌خصوص وزارت ارشاد و سازمان سینمایی هم تلاش داشته‌اند در هر چه بهتر برگزار شدن آن سهمی داشته باشند. این اتفاق پشتوانه مهمی برای یک رویداد موضوعی است و می‌تواند تضمین‌کننده استمرار برقراری آن برای دوره‌های آتی با هدف تبدیل شدن‌ش به یک برند معتبر در تقویم رویدادهای سینمایی باشد.

«حوا» به‌راحتی می‌تواند در سال‌های بعدی و دوره‌های آتی، میزبان فیلم‌های سینمایی، فیلم‌های کوتاه و مستندهایی باشد که با هدف‌گذاری رونمایی در این رویداد موضوعی به تولید رسیده‌اند و این یعنی تثبیت جایگاه این رویداد در تقویم رویدادهای ملی سینمای ایران.

جشنواره «حوا» همچنین می‌تواند دامنه تعاملات بین‌المللی خود را به‌خصوص در ارتباط با کشورهای منطقه گسترده‌تر کند تا از این معبر تبدیل به رویدادی معتبر و جهانی در حوزه سینمای منطقه و مشخصا سینمای کشورهای اسلامی شود.

ورود به حوزه تولید هم برنامه‌ای بلندمدت برای همه رویدادهای موضوعی در سینما محسوب می‌شود. کمااینکه محمدرضا سوقندی مدیرکل حقوقی مجلس و استان‌های سازمان سینمایی در نشست خبری این رویداد تصریح کرد: «خانواده در فرهنگ ما یک مزیت نسبی و رقابتی است اینکه نتوانیم از غنای فرهنگی خودمان به درستی استفاده کنیم، اشتباه است. غنای فرهنگی مثل یک معدن باید کشف شود. البته در سال اول جشنواره خیلی نمی‌شود حوزه تولید را بالا برد اما امیدوارم دبیرخانه جشنواره به سمت تولید برود.»

با این پشتوانه، جشنواره بین‌المللی فیلم «حوا» هر چند در قالب یک رویداد موضوعی و مناسبتی متولد شده است اما ظرفیت بالایی برای تبدیل شدن به خاستگاه یک جریان زاینده و پویا در سینمای ایران را دارد. جریانی که می‌تواند در طول سال‌ها و دهه‌های آینده، تصویری بالنده از «زن ایرانی» را بر پرده سینماها ثبت کند.