همه چیز درباره تاسوعا و عاشورا | نگاهی کلی به واقعه تاسوعا و عاشورا
در این قسمت از مجله تالاب درباره تاسوعا و عاشورا توضیحاتی جالب را خدمت شما عزیزان قرار داده ایم. تاسوعا در لغت به معنی نهمین از ریشه کلمه تسع که به معنای ۹ می باشد گرفته شده است. عاشورا نیز به معنای دهمین روز است. همچنین از ریشه عشر که در عربی به ۱۰ معنی می شود گرفته شده است. در زبان عربی به دهمین روز اولین ماه سال قمری عاشورا گفته می شود. اولین ماه سال قمری محرم نام دارد و دهمین روز آن عاشورا می باشد. تاریخ نگاران می گویند که عاشورا و تاسوعا می تواند دلالت بر نهمین و دهمین روز هر ماه داشته باشد.
با توجه به اتفاقات و جریان هایی که در روز نهم و دهم ماه محرم رخ داده تاسوعا و عاشورا را به ۹ روزهای نهم و دهم ماه محرم اطلاق می دهند. در این مقاله توضیحات مفصلی در مورد تاسوعا و عاشورا آورده شده است. برای آشنایی بیشتر با این روزها تا انتهای مقاله را مطالعه نمایید.
نگاهی کلی به واقعه تاسوعا و عاشورا
پرفضیلت ترین و مهم ترین روزهای ماه محرم روزهای نهم و دهم آن یعنی تاسوعا و عاشورا می باشند. در این روز شیعیان و مسلمانان سراسر جهان رسوم و آداب مختلفی را بر جای می آورند. معمولاً مسلمانان علی الخصوص شیعیان در این روزها به عزاداری برای امام حسین می پردازند.
علاوه بر عزاداری مردم نذر هایشان را پخش می کنند. در این روز هیئت های عزاداری خیابان ها به راه می افتند و به صورت دسته های زنجیرزنی به عزاداری برای امام و یاران ایشان که همراهشان در کربلا شهید شدند می پردازند.
تاسوعا چیست؟
به نهمین روز از ماه محرم تاسوعا گفته می شود. این روز برای مسلمانان علی الخصوص شیعیان دارای اهمیت بسیار ویژه ای می باشد. این اهمیت مربوط به واقعه ای است که در سال ۶۱ قمری رخ داده است. شیعیان روز تاسوعا را مربوط با عباس بن علی می شناسند و همانند روز عاشورا که روز شهادت امام حسین است به سوگواری برای شهیدان کربلا می پردازند. روز تاسوعا در ایران هر ساله به عنوان تعطیل رسمی اعلام می شود.
عاشورا چیست؟
دهمین روز از اولین ماه سال قمری که ماه محرم است عاشورا نام دارد. این روز اهمیت بسیار ویژه ای برای شیعیان دارد. اهمیت آن نیز به دلیل وقایعی است که در روز بعد از تاسوعا یعنی در دهم سال ۶۱ قمری رخ داده است. در این روز بزرگ امام حسین و یارانشان در کربلا به شهادت رسیدند. آن ها با سپاه کوفه که فرمانده شان عمر بن سعد بود به جنگ پرداختند.
هر ساله با آغاز ماه محرم شیعیان در سراسر جهان و ایران به عزاداری می پردازند. این عزاداری از اول محرم تا یازدهم و دوازدهم محرم ادامه دارد. اما اوج عزاداری مردم و شیعیان در روز عاشورا می باشد. در روز عاشورا امام حسین و تمام همراهانشان به شهادت رسیدند و تنها امام سجاد زنده ماندند.
در روز عاشورا لشکر عمر بن سعد تمام خیمه اهل بیت را آتش زد و زنان و کودکانی که به همراه امام به جنگ رفته بودند به اسارت گرفته شدند. بعد از واقعه عاشورا بنی امیه این روز را هر سال جشن می گرفت و به مردم خیرات و شاباش می داد. این روز در تقویم رسمی ایران و کشورهای دیگری مانند افغانستان، پاکستان، هند و عراق تعطیل می شود.
علاوه بر این قبل از واقعه کربلا نیز روز عاشورا بسیار معروف بوده است. اهل سنت این روز را سالگرد روزی می دانند که حضرت موسی با عصایش دریا را شکافت و توانست به همراه پیروان خود از آن عبور کند. معمولا اهل سنت در این روز، روزه می‌گیرند و روزه را مستحب می دانند.
روز تاسوعا چه کسانی به شهادت رسیدند؟
در سال ۶۱ هجری قمری امام حسین و یارانش به صحرای کربلا رفته بودند و توسط لشکر عمر بن سعد در محاصره بودند. روز تاسوعا هیچ جنگی صورت نگرفت. این روز هیچ یک از یاران و همراهان امام حسین که همراه او به جنگ آمده بودند شهید نشدند. در واقع جنگ اصلی در روز عاشورا اتفاق افتاد. به همین دلیل است که اوج عزاداری های ماه محرم در روز عاشورا می باشد.
معمولاً این روز در ایران به دلیل بزرگداشت ابوالفضل عباس تعطیل شده و مردم به عزاداری می پردازند. در روز تاسوعا و عاشورا در ماه محرم اتفاقات مهمی رخ داده است. به همین دلیل است که این دو روز در ماه محرم بسیار مهم شمرده می شوند.
حضرت عباس علیه السلام
عباس بن علی بن ابیطالب اولین فرزند ام البنین می باشد. او در میان مسلمانان به ابوالفضل مشهور است. عباس در سال ۲۶ هجری قمری به دنیا آمده و در محرم سال ۶۱ همراه با امام حسین به جنگ رفت و به شهادت رسید. مهم ترین حادثه ای که در زندگی او رخ داد وجودش در کربلا و به شهادت رسیدنش بود.
حضرت عباس پرچمدار و فرمانده لشکر امام حسین بود. به همین دلیل است که شیعیان به او علمدار کربلا می‌گویند. با استناد به کتاب های مقتل گفته می شود که هر دو دستش در روز عاشورا بریده شده و گرز آهنین بر سرش فرود آمده است.
اعمال روز تاسوعا
یکی از مهمترین اعمالی که در روز تاسوعا باید انجام شود خواندن روضه سقای دشت کربلا در تمام مجالس می باشد. این مجالس بعد از خواندن روضه در مورد ابوالفضل عباس سخن گفته می شود. تمام شهرهای شیعه نشین ایران دسته های عزاداری در روزهای تاسوعا و عاشورا در کوچه ها و خیابان ها حرکت می کنند.
در این روز مردم به پخش کردن نذری، علم گردانی و شبیه خوانی می پردازند. این مراسمات در هر شهری به طور خاصی برگزار می شود و با توجه به رسم و رسوم هر شهر مناسبت ها و اعمال آن با شهر دیگر تفاوت دارد.
عزاداری در روز عاشورا
فرهنگ شیعیان مهم ترین روز عزاداری در ماه محرم روز عاشورا می باشد. در هر منطقه ای که گروهی از شیعیان زندگی می کنند. در روز عاشورا یعنی روز دهم ماه محرم مراسم سوگواری برپا می شود. کشورهایی که دارای مردم شیعه نشین هستند این روز را تعطیل می کند. علاوه بر ادارات تمام بازار و کسب و کارها نیز در این روز تعطیل می باشند. در ۱۰ روز اول محرم عزاداران شب ها را در مکان های سرپوشیده به عزاداری می پردازند. سپس در انتهای شب به کوچه و خیابان ها می روند و به صورت دسته ای برای امام حسین و یارانش عزاداری می کنند.
در روز عاشورا دسته عزاداران با خود پرچم های بزرگی را برای عزاداری امام حسین به همراه خود حمل می کنند. علاوه بر پرچم علم و سایر مواردی که نشان دهنده عزاداری برای امام حسین می باشد توسط عزاداران حمل می شود. عزاداری و سوگواری امام حسین در روز عاشورا تا ظهر طول می کشد.
عزاداران معمولاً در این زمان به مکان های عمومی مذهبی مانند امامزاده ها، حسینیه ها، حرم امامان و منزل عالمان شهرها می روند. آخرین نقطه ای که عزاداران برای عزاداری می روند و سپس به خانه هایشان برمی گردند قبرستان و محل دفن امواتشان می باشد.
برای اولین بار آل بویه روز عاشورا را به عنوان تعطیل رسمی و عمومی اعلام کرد و به مردم دستور داد که در این روز تنها به عزاداری مشغول شوند. علاوه بر شیعیان برخی از افراد اهل سنت و ادیان غیر اسلامی نیز برای زنده نگه داشتن یاد شهیدان کربلا در این روز به عزاداری می پردازند.
اعمال روز عاشورا
یکی از مهم ترین اعتقادات شیعیان این است که اشخاص در روز عاشورا به هیچ یک از کارهای دنیایی خود مشغول نباشند. افراد باید این روز را غمگین بگذرانند و از تمام اوامر کارها پوشش و خوراکشان عزاداری نمایان باشد. بسیار مهم است که مسلمانان و شیعیان در این روز برای امام حسین عزاداری کنند.
از دیگر اعمال مهم در روز عاشورا خواندن هزار مرتبه توحید و دعای عشرت می باشد. اغلب افراد اعتقاد دارند که در این روز از خوردن و آشامیدن دوری شود اما به قصد روز نیت گرفته نشود. معمولاً شیعیان در این روز بر قاتلان امام حسین و یاران ایشان هزار مرتبه لعن و نفرین می فرستند.
عاشورا قبل از اسلام
قبل از اسلام یهودیان و مسیحیان همچنین اعرابی که در زمان جاهلیت بودند عاشورا را یک روز بزرگ می دانستند و همگی در این روز، روزه می گرفتند. پیامبر خدا به اطرافیان خود تاکید می کرد که یک روز قبل از عاشورا و یک روز بعد از آن را روزه بگیرند تا با یهودیان که فقط در روز دهم روزه می گیرند شباهتی نداشته باشند.
گفته می شود که هر کس در روز عاشورا روزه باشد گناهان ۷۰ سالش بخشیده می شود. وقایعی که در روز عاشورا قبل از اسلام رخ داده اند به نقل زیر می باشند.
- توبه حضرت آدم
- قرار گرفتن کشتی حضرت نوح بر کوهی به نام جودی
- شکافتن دریا توسط حضرت موسی و عبور از آن
- به دنیا آمدن حضرت عیسی
- خارج شدن حضرت یونس از شکم نهنگ
- بیرون آوردن حضرت یوسف از چاه
شهادت امام حسین در روز عاشورا
در روز عاشورا امام حسین که سوار بر اسب بود و با دشمن می جنگید قرآنی را بر روی سینه خود حمل می کرد. برداشتن همین قرآن موجب شده بود که خشم دشمن بر او بیشتر شود. در این زمان عمر دستور داد که ۵۰۰ نفر تیرانداز به سوی امام حسین و یارانش اعزام شوند.
این گروه تیرانداز تمام اسب های سپاه امام حسین را از پا درآوردند و موجب کشته شدن آن ها شدند. همچنین افرادی که از گروه امام حسین به صورت پیاده به جنگ آمده بودند توسط تیراندازان سپاه دشمن به شهادت رسیدند. بسیاری از احزاب نیز با اصابت تیرهایی که به بدنشان می خورد زخمی شدند.
طبق روایت‌های مختلفی گفته شده است که حدود ۳۸ نفر از لشکر امام حسین اصلاً فرصت نبرد تن به تن پیدا نکردند و در همان تیراندازی به شهادت رسیدند. بعد از آن یک حمله دسته جمعی رخ داد که در آن یاران امام حسین به مبارزه تن به تن پرداختند. در این مبارزه تعداد زیادی از آنان به شهادت رسیدند.
یاران امام حسین بسیار با شهامت می جنگیدند و توانستند تعداد زیادی از دشمنان را به هلاکت برسانند. در نهایت زمان ظهر و نماز فرا رسید امام حسین و یارانش به خواندن نماز خوف پرداختند بعد از نماز باز هم لشکر دشمن به امام و همراهانش حمله کردند. در نهایت امام بعد از جراحت های بسیاری که برداشت به شهادت رسیدند.
منبع:تالاب
