درخت چنار کهنسال کتلی

درخت چنار کهنسال کتلی ، ازنظر شکل ظاهری تنۀ بسیار ستبری دارد که در گذشته به دلیل آتش‌سوزی‌های مکرر کاملاً از وسط به دو نیم تقسیم شده است. وسعت فضای ایجاد شده به‌اندازه‌ای است که به‌راحتی یک خودروی پاترول در آن جای می‌گیرد. داخل تنه غربی این درخت کهنسال کندوی زنبورعسل وجود دارد که طبق اطلاعات محلی در گذشته برای خارج کردن عسل از داخل این تنه و پراکنده کردن زنبور‌ها از آتش استفاده می‌شده است. آب چشمه‌ای که در فاصله حدود ۱۰۰ متری سمت شرقی این درخت قرار دارد از زیر تنه غربی درخت عبور می‌کند.

این درخت کهنسال با توجه به قدمت بسیار زیادی که دارد و نوع گونه آن توانسته به‌خوبی با اقلیم منطقه سازگاری پیدا کند و جزو درختان نادر ایران است؛ بنابراین مطالعات ژنتیکی بر روی این‌گونه در جهت اصلاح و یا تکثیر آن پیشنهاد می‌گردد و با توجه به نظرات کارشناسان موسسه تحقیقات سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور احتمالاً این درخت کهنسال قدیمی‌ترین چنار موجود در ایران است که از همین رو قابل ثبت در فهرست میراث جهانی است.

چنار کتلی جزو کهن‌ سال ‌ترين درختان چناری است که تا کنون در خراسان شمالی و کشور شناسايی شده است. به گفته ی او، ارتفاع اين درخت ۲۱ متر و قطر آن ۵۷۰ سانتی متر است و يک خودرو سواری به‌راحتی در ميان آن جا می ‌گيرد. حمايلی با بيان اين‌ که هفت درخت کهن چنار در اين استان در فهرست آثار طبيعی ملی ثبت شده‌اند.

اين درخت برای مردم روستای کتلی با ارزش است و حتی اگر شاخه‌ای خشک از اين درخت روی زمين بيفتد، آن را زير خاک دفن می‌کنند تا کسی به اشتباه از آن به‌عنوان چوب هيزم استفاده نکند. چنار «اسفجير» با ۴۵۰ تا ۵۵۰ سال سن، ارتفاع ۲۲ متر و قطر ۲۷۰ سانتي‌متر جزو درختان چنار کهن‌سال در خراسان شمالی است که در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

سن اين درخت ۴۰۰ تا ۵۰۰ سال ، ارتفاع آن ۲۱ متر و قطر آن ۲۴۸ سانتی ‌متر است. چنار از دوره‌های گذشته به‌دليل عظمت و هر سال جوان شدن با پوست‌اندازي در باور ايرانيان، يکي از درختان مقدس بوده است که در بسياري از روستاها هنوز مردم به آن اعتقاد دارند. اين کارشناس ميراث طبيعي اظهار كرد: به‌دليل ارتفاع زياد و قطر بالاي اين درخت در گذشته از آن به‌عنوان شاه درختان نام برده اند و اعتقاد بر اين بوده است که در زير درخت چنار امام زاده اي مدفون است و به همين لحاظ براي مردم بسيار محترم بوده و به شاخه هاي آن دخيل مي بندند. وي گفت: درخت چنار از سنين ۸۰ تا ۱۰۰ سالگي به بالا شروع به دورن پوسيدگي مي کند که اثر آن در بعضي موارد حتي به پوست رسيده و در اصطلاح تنه آن توخالي مشاهده مي شود. حمايلي افزود: نمونه هاي زيادي وجود دارد که مردم در داخل اين حفره زندگي کرده و حتي چوپانان در شب هاي زمستان داخل آن اطراق مي کرده اند و بعضي نيز آن را محل کسب و کار نموده و به شغل هاي کفاشي و قصابي مشغول بوده اند.