دفن پیکر امام حسین (ع) چگونه بوده است؟

درباره دفن پیکر امام حسین (ع) چگونه بوده است خیلی ها سوال میکنند. بعد از روز عاشورا و به شهادت رسیدن امام حسین و یارانش امام سجاد و اهل بیت اسیر شدند و امکان دفن شهدا وجود نداشت. در مقاتل و روایات فراوانی در مورد نحوه دفن شهدای کربلا مطالب مختلفی آورده شده است. هر یک از این روایت های نظری مختلفی در مورد دفن ایشان و یارانشان دارند.

در یکی از معتبرترین روایات اینطور است که امام سجاد توانسته با طی الارض خود را مجدداً به صحرای کربلا برساند و شهدا را دفن نماید. شواهد بسیاری وجود دارد که امام سجاد امام حسین را دفن کرده است. اما داستان ها و روایت های دیگری نیز وجود دارند که در مورد دفن امام حسین در کربلا می باشند. برای آگاهی بیشتر و بهتر در مورد اینکه امام حسین چگونه دفن شد در ادامه متن همراه ما باشید.

دفن کردن امام حسین و شهدای کربلا

برای آگاهی بهتر از چگونگی دفن امام حسین ابتدا لازم است نقل قول های مختلفی را که در مورد دفن کردن امام حسین آورده شده است. از منابع روایی معتبر و قابل استناد توضیح داده شود. سپس در نهایت به بررسی و جمعبندی آن ها پرداخته شود. معمولا در منابع حدیثی و روایت های تاریخی در مورد چگونگی دفن شهدای کربلا و امام حسین دو روایت وجود دارد که در ادامه به تفصیل بررسی می شوند.

روایت حضور پیامبر خدا و معصومین و فرشتگان در دفن امام حسین

بر اساس گروهی از روایات امام سجاد به طرز خارق العاده ای توانست در آن زمان به کربلا بیاید. ایشان بدن های پاک شهدا علی الخصوص امام حسین را به خاک سپردند. امام صادق می گوید یک روز ام سلمه با گریه از جای برخاست امام از او پرسید چرا گریه می کنی؟ ام سلمه جواب داد حسین پسرم دیشب کشته شده است و پیامبر هنگام وفاتش به خواب من آمده است. دیشب ایشان را بسیار ناراحت و رنگ پریده دیدم. علت را از ایشان پرسیدم جواب دادند امشب پیوسته قبرهایی برای حسین و یارانش کنده شد که من بر آن ها درود می فرستم.

دفن پیکر پاک امام حسین (ع)

یکی از شیعیان اینگونه تعریف می کند که نزد امام بودم که علی بن حمزه ابن سراج و ابن مکاری نیز به نزد ایشان آمدند. علی بن حمزه رو به امام کرد و گفت ما از پدرانت روایت شده که امام را تنها امامی مانند خودش می تواند دفن کنند. امام رضا به ایشان جواب داد مرا از حسین بن علی خبر بده که آیا ایشان از نظر تو امام بود یا نبود. او جواب داد که امام بود

فرمود چه کسی کارهای دفن او را بر عهده گرفت. باز هم جواب داد علی بن حسین. پرسید علی بن حسین در آن زمان در کجا بود. جواب داد در کوفه در دست عبیدالله بن زیاد و در بند بود. سپس اضافه کرد که علی بن حسین بیرون رفت بدون اینکه بفهمند کارهای دفن پدرش را انجام داد و سپس به بند بازگشت. امام رضا به او گفت هر کسی که به علی بن حسین امکان آمدن به کربلا و به عهده گرفتند. کار کفن و دفن پدرش را داشت هم به صاحب این امر امکان می دهد که به بغداد نیز بیاید و کار پدرش را و کفن و دفن او را بر عهده بگیرد. در حالی که دربند است و در زندان نیست.

روایت به خاک سپردن امام حسین توسط یارانش و ساکنان غاضریه

طبق یک روایت مشهور شیعه و سنی ساکنان غاضریه امام حسین و یارانش را در کربلا به خاک سپردند. این افراد از قبیله بنی اسد بودند. شیخ مفید می گوید هنگامی که ابن سعد کوچ کرد و رفت گروهی از بنی اسد که در غاضریه بودند به سوی حسین و یارانش رفتند. بر آن ها نماز خواندند و در همان جایی که کشته شده بودند آن ها را به خاک سپردند. او می گوید که آن ها پسرش علی اصغر را در نزدیکی پاهای پدرش دفن کردند و برای شهیدان خاندان و یارانش که در بر روی زمین افتاده بودند گودالی نزدیک امام حسین کندند.

سپس همه آن ها را با هم دفن کردند. عباس بن علی نیز که در کربلا شهید شده بود در راه غاضریه و در همان منطقه به خاک سپرده شد. آشوب مازندرانی نیز در این باره می گوید ساکنان غاضریه که از قبیله بنی اسد بودند.

پیکرهای امام حسین و یارانش را یک روز بعد از شهادتشان به خاک سپردند. آن ها گفته بودند که زمانی که ما می خواستیم پیکر امام حسین و یارانش را به خاک بسپاریم. قبرهایی آماده را می دیدیم که پرندگان سفید بر روی آن ها پرواز می کردند.

روایت سید بن طاووس در مورد دفن امام حسین

سید بن طاووس می گوید زمانی که ابن سعد از کربلا فاصله می گرفت. گروهی از بنی اسد از آنجا رد می شدند. آن ها بر پیکرهای خون آلود امام حسین و یارانش نماز خواندند و آن ها را در همان جایی که کشته شده بودند به خاک سپردند.

چه کسانی اجساد شهدای کربلا و امام حسین را دفن کردند؟

 همانطور که پیشتر گفته شد دو روایت برای دفن امام حسین و یارانش آورده شده است. در روایت اول گفته شد که ایشان به صورت خارق العاده ای توسط امام زین العابدین و با حضور پیامبر و امام علی و فرشتگان خداوند دفن شدند. شیعیان می گویند که یک معصوم را تنها معصوم دیگری می تواند نماز بخواند و کفن و دفن می شود. لازم است که دفن هر امام را امام بعدی بر عهده می گیرد.

علامه مجلسی می گوید اگر بر حسب ظاهر بنی اسد خود امام را دفع کرد. در واقع نمی توانیم به این روایت استناد کرد زیرا امام را غیر از امام دفن نمی کند. او می گوید حضرت زین العابدین به اعجاز امامت آمده و جسد مطهر آن حضرت و سایر شهدا را دفن نموده است.

در روایت دوم گفته شده که اهل غاضریه از طایفه بنی اسد ایشان را دفن کرده اند، ساکنان غاضریه امام سایر اطرافیانش را دفن کرده اما متوجه حضور پیامبر و فرشتگان بر آن نبودند. یا اینکه گفته می شود آن ها امام زین العابدین را در آن زمان دیده اما نشناخته اند. آشوب مازندرانی می گوید همان پرندگان سفیدی که توسط بنی اسد دیده شده بودن همان روایت اول را تایید می کنند.

بررسی روایات مربوط به دفن امام حسین

در مورد روایاتی که آورده شده می توانیم بگوییم هیچگونه منافاتی وجود ندارد که امام سجاد با کمک قبیله بنی اسد شهدا و پیکر امام حسین را دفن کرده باشند. زیرا دفن شهدا تنها برای بنی اسد به مکان پذیر نبوده است. در میان آنان اهل روستایی بودند که هیچ کدامشان در جنگ شرکت نداشتند و بدون راهنمایی می توانستند شهیدان را از هم بشناسند و آنان را دفن کنند.

به ویژه که سر این شهدا بریده شده بود از این رو شخصی باید بوده باشد که دفن را دقیق و همراه با شناخت کامل انجام داده باشد. این کار نمی تواند از غیر امام علیه السلام بر بیاید. ناگزیر ما می توانیم به این نتیجه برسیم که یک شخص راهنما که در کنار آن ها بوده و امام و یارانش را به خاک سپرده است امام سجاد می باشد.

سوال و جواب هایی در مورد دفن پیکر مقدس امام حسین و شهدای کربلا

بر اساس منابع روایی گفته می شود که زمان دفن پیکر امام حسین یک روز بعد از عاشورا بوده است. اما نقل قول های ضعیفی در کتاب اسرار شهادت آمده که می گویند عملیات دفن امام حسین و یارانش در روز سیزدهم محرم انجام شده است.

طبق این نقل قول های ضعیف با توجه به آن چیزهایی که در روایت اول آمده بود ما می توانیم نتیجه بگیریم که امام سجاد به صورت خارق العاده ای از زندان بیرون آمده و مطمئن بوده که کسی به دنبال او نمی رود. بنابراین به دفن امام و همراهانش پرداخته است با توجه به این مورد می توانیم بگوییم که روز دفن روز سیزدهم میباشد

طی الارض در قرآن

در آیه ۴۰ سوره نمل آمده است که یکی از نزدیکان حضرت سلیمان که آصف بن برخیا نام داشت. توانست طرح سلیمان را در یک چشم به هم زدن برایش زمانی که سلیمان آن تخت را ثابت و پابرجا دید. گفت این از بزرگی پروردگار من است تا من را مورد آزمایش قرار دهد که می توانم شکر گزار او باشم یا کفران نعمت می کنم. هر کسی که خداوند را شکر کند به نفع خودش است و هر کسی که به نعمت های خداوند کفران نماید به زیان خودش است. پروردگار جهانیان غنی و کریم می باشد.

آزادی و طی الارض امام سجاد علیه السلام به شام

شهاب زهری در این مورد می فرماید حضرت امام سجاد را دیدم که ماموران عبدالله او را گرفته و از مدینه به طرف شام می بردند. عبدالله دستور داده بود که امام سجاد محکم با زنجیر بسته شود و نگهبانان با تجهیزات کامل مراقب او باشد. او می گوید که من از نگهبان ها اجازه گرفتم تا چند لحظه ای نزد امام روم آن ها اجازه دادند و من خدمت امام رفتم.

غل و زنجیرهای فراوانی امام را بسته بودند. زمانی که این منظره را دیدم بسیار ناراحت شدم و گریه کردم و گفتم کاش من می توانستم به جای شما اسیر باشم.

امام به من نگاه کرد و گفت آیا گمان می کنی این اسارت من را ناراحت می کند اگر بخواهم هیچ کدام از این غل و زنجیرها در اطراف من باقی نمی ماند. بدون اینکه هیچ یک از شما خبردار شوید من خودم می خواهم این ها را به یاد عذاب پروردگار داشته باشم. سپس به راحتی توانست زنجیرها را از دست و پایش باز کند و گفت ای زهری من تا دو منزلگاه دیگر با اینها خواهم آمد. سپس دیگر همراه آن ها نیستم. در منزلگاه دوم دیدم که امام از نظرها ناپدید شد.

نگهبانان به سوی مدینه برگشتند و بسیار به دنبال امام گشتند اما هیچکس نتوانست او را پیدا کند. یکی از آن هایی که مراقب امام بود گفت ما او را جلوتر از خود حرکت می دادیم و همگی از پشت مراقب ایشان بودیم. زمانی که پیاده شدیم در یک لحظه و چشم بر هم گذاشتن از او غافل شدیم. دیدیم از او تنها غل و زنجیرهایش باقی مانده و خودش دیگر نیست.