زندان هارون الرشید شهر ری

زندان هارون الرشید شهر ری ،یکی از آثار تاریخی استان تهران است که در روستایی به همین نام در ۱۳ کیلومتری شرق تهران و ۱۰ کیلومتری جاده تهران- خراسان در دامنه کوه مسگرآباد قرار دارد.به فاصله ۱۰ کیلومتری در شرق حرم حضرت عبدالعظیم، در سمت چپ جاده قدیم خراسان و در دامنه کوه‌های مسگرآباد، در میان یک دره، آبادی کوچک و بی‌خانواری جای گرفته است که دارایی آن منحصر به چند مزرعه و چند صد درخت انار و انجیر می‌شود. تنها نشانه این آبادی چنارهای کهنسالی است که اطراف استخر کاشته شده‌اند. زندان هارون الرشید در همین منطقه واقع شده است.

به نظر می‌رسد زندان هارون الرشید که با نام‌های زندان هارون‌ و زندان خان نیز شهرت دارد، مربوط به سده‌ چهارم هجری قمری است. این سازه یکی از قدیمی‌ترین بناهای شهرستان ری به حساب می‌آید.زندان هارون الرشید شهر ری در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۳۴ با شماره ثبت ۴۰۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

تاریخچه زندان هارون الرشید شهر ری

به‌نظر می‌رسد زندان هارون الرشید در دوران آل‌بویه ساخته شده است و از آن به‌عنوان سلول‌ انفرادی برای حبس زندانیان استفاده می‌شد. البته هیچ سندی مبنی بر زندان بودن این بنا وجود ندارد و در هیچ یک از نسخه‌های تاریخی دراین‌باره صحبتی نشده است. همچنین گروهی دیگر از محققان معتقدند این بنا در واقع آتشکده‌ای باستانی بوده است و به همین دلیل آن را متعلق به دوران ساسانی می‌دانند. به عقیده آندره گدار نیز زندان هارون متعلق به دوران سلجوقیان است و یکی از استحکامات نظامی آن عصر بوده است.

معماری زندان هارون الرشید شهر ری

زندان هارون الرشید همچون سایر آتشگاه‌ها که مرتفع یا در بلندی دامنه کوه‌ها ساخته می‌شدند، بنا شده است. ظرافت‌کاری و علاقه‌مندی‌های خاصی در ساختمان بنا به‌کار رفته است و شکل متقارن خشک غیرعادی که به آن داده‌اند، نشان می‌دهد بنیان این عمارت با علایق مذهبی و مقرارت روحانی توام بوده است.بنای زندان به‌شکل مکعب مستطیل به ارتفاع ۹ متر و به‌صورت دو طبقه ساخته شده است و از طول و پهنای یکسانی برابر با ۳۰ متر برخوردار است. زندان هارون دارای ساختاری متشکل از لاشه سنگ و گچ است و با سنگ‌های آتشفشانی بنا شده است.

نحوه دسترسی

زندان هارون الرشید در ۱۳ کیلومتری شرق تهران و در ۱۰ کیلومتری جاده تهران به خراسان، در دامنه کوه‌های مسگرآباد قرار دارد.