نوجوانان در محرم چه بخوانند ؟/دو داستان عاشورایی {برای} کودکان {و} نوجوانان

به گزارش خبرگزاری “خبرآنلاین، سخن گفتن از حادثه­ی دلخراش عاشورا برای نوجوانان امروز، کار ساده ای نیست و از هر کسی برنمی‌آید. فاصله­ی فرهنگی، میان ما و فرزندان­مان بسیار بیشتر از نسل­های گذشته شده است. چنان­که گاهی به نظر می­رسد در جستن زبان مشترک، حتی برای بیان موضوعات روزمره، عاجزیم. حال، با این زبان الکن، چگونه می­توانیم فاجعه‌­ای را که در آسمان و زمین مشابه اش روی­نداده، شرح دهیم و احساسی را بیان کنیم که شاکله ی ارادت ما را به اهل بیت (س) می‌­سازد؟
«وای تشنگی…» به قلم سید­ مهدی شجاعی پاسخی در اوج زیبایی و صلابت کلام به این دغدغه به جاست. پدر ادبیات آیینی با تکیه بر فعالیت­های چهار دهه، متنی را نوشته که هیچ مخاطبی نمی تواند بدون منقلب شدن، آن را به پایان برساند. تجربه های درخشان ایشان، هم به جهت تقدم در این گونه ادبی و هم، به جهت گستردگی مخاطب و قالب­های مختلف این ژانر، اثری را پدید آورده که دل­های مخاطبان نوجوان را به تلاطم وامی­دارد، غبار تاریخ را از مصیبت عظیم کربلا می­زداید و آنان را به ظهر عاشورای سال شصت و یک هجری می­برد.
حضرت سکینه (س) راوی ماجراست. داستان، با استفاده از معتبرترین متون شیعی، از زبان ایشان شرح و بسط می یابد و این دختر چهارده ساله، که در روضه های رایج از نقشی حاشیه ای برخوردار است به یکی از چهره­های اصلی تبدیل می شود تا خواننده بتواند نزدیکی بیشتری احساس کند و فاجعه را در اعماق روح خود بفهمد.
نثر محکم و متین «وای تشنگی…» در همراهی با تصویرسازی خلاقانه سید حسام طباطبایی فضایی یگانه آفریده است. گویی کتاب، قصد دارد خواننده­ی خود را به صحنه­ی تأثیر­گذار پرده خوانیهای زمان گذشته ببرد. با این تفاوت که هنرمند، مفاهیمی جدید را با استفاده از عناصر بصری قدیمی و تکنیک­های آشنا خلق می­کند. او مفهوم کشتی نجات بودن حضرت امام حسین را بن مایه­ی ایده­ی بصری کتاب قرار می­دهد، طوری که در تمام اثر، زمین را آب و آسمان را خاک گرفته است. در کنار این ابتکار، عناصری قدیمی همچون حضور فرشتگان، نورانی نشان دادن چهره معصومین حاضر در صحرای کربلا، گل­های لاله روییده از خون شبیه ترین خلق روزگار به رسول اکرم و کبوترهای سفید تیر­آگین شده، تأثیر نقاشی­ها را دو­چندان می­کند.
طباطبایی نقطه­ی اوج ماجرای عاشورا را با تصویر خون آلود و خسته ی ذوالجناح در آستانه ی خیمه ی اهل بیت نشان داده. با این تفاوت که در کار او برخلاف مینیاتور مشهور استاد فرشچیان، خبری از زنان و کودکان نیست و نجابت و تنهایی این موجود باوفا، قلبها را به تپش وا میدارد.
 

فصل خوب پیوستن

کتاب «فصل خوب پیوستن» که چاپ دوم آن هم اکنون در دسترس علاقه مندان قرار دارد نگاهی است موجز به زندگی مسلم ابن ‌عوسجه از یاران امام حسین (ع) که در کوفه سعی کرد به قیام مسلم ‌ابن عقیل کمک کند، اما به دنبال ناکامی در آن و فریب خوردن از جاسوسی به نام معقل که منجر به شهادت مسلم شد، از کوفه گریخت و خود را به کربلا و سپاه امام رساند و در نهایت در صف یاران شهید ایشان قرار گرفت.
شجاعی در این کتاب از شیوه روایی ساده‌نویسی و استناد نکردن بیش از حد به جزئیات روایت تاریخی بهره برده است، گویی برای او جان کلام و حرکت مسلم مد نظر بوده است و نه جزئیات زندگی او. همانطور که از نامی که او برای کتابش انتخاب کرده است بر می‌آید، این داستان روایتی است از اعتقاد و وفای به عهد با اهل بیت (ع) و تلاش برای یاری دادن به آنها در هر موقعیت و ساختاری از زندگی.
شجاعی با همین مفهوم ذهن مخاطب را بدون نیاز به توجه به پیچیدگی‌های روایت تاریخی زندگی مسلم، به فرازهایی فداکارانه و عاشقانه از زندگی او هدایت می‌کند و سعی می‌کند با خلق لحظاتی احساسی همانند شیوه استقبال امام از او، جان کلامش که خدمت و اطلاعت و باور تام داشتن به فلسفه و قیام امام است را در دل و جان مخاطب بنشاند.
این کتاب جدای از متن خود با تصویرگری ویژه‌ای از صدیقه احمدی همراه شده است. احمدی در این کتاب به شیوه مستند تاریخی دست به تصویرگری زده است که کمک شایانی به ارتباط مخاطب با متن داستانی کرده است. او سعی کرده تصویرهایی را به این کتاب بیافزاید که به شکلی کاملا عینی بازسازی کننده متن داستان است. شیوه اجرای این تصاویر نیز به شکلی است که بناها، افراد و موقعیت‌ها به طبیعی‌ترین شکل ممکن و با کمترین رجوع به تخیل در ذهن مخاطب بازسازی می‌شود و این اتفاق در باورپذیری و تأثیرگذاری این داستان نقش بسزایی را ایفا می‌کند.

۲۲۰۵۷