بهترین طنز پردازان ایرانی؛ معروف ترین نویسندگان طنز ایرانی

نویسندگان طنز ایرانی همواره در خلق آثار کمدی بیشترین نقش را دارند، اما اغلب به دلیل اینکه جلوی دوربین نیستند آنچنان مورد توجه مخاطبان قرار نمی‌گیرند. در این مقاله بهترین طنزپردازان ایران را معرفی می‌کنیم.

همانطور که می‌دانید یکی از ارکان اصلی موفقیت فیلم‌های سینمایی، سریال‌های تلویزیونی و برنامه‌های تاک شو، فیلمنامه اثر یا به نوعی طراحی قصه و ایده پردازی توسط نویسندگان است. در این بین آثار کمدی به شدت نیازمند نویسندگی طنزپردازانی است که شوخی را به خوبی بشناسند و بتوانند موقعیت‌های کمیک و شوخی‌های موردنظر را در دل قصه ایجاد کنند. در میان نویسندگان طنز ایرانی که در سال‌های گذشته در حوزه سینما، تئاتر و تلویزیون فعال بوده‌اند، طنزپردازان بزرگی وجود دارند. برخی از این نویسندگان طنز ایرانی با کار در مطبوعات و روزنامه‌نگاری فعالیت خود را آغاز کرده‌اند و برخی از آن‌ها هنوز هم در روزنامه‌ها قلم می‌زنند. در این پرونده با پلازا همراه باشید تا با بهترین نویسندگان طنز ایرانی آشنا شویم.

فهرست مطالب:

نویسندگان طنز ایرانی

در ادامه به معرفی معروف‌ترین و بهترین نویسندگان طنز ایرانی می‌پردازیم.

1. پیمان قاسم‌خانی ؛ از نویسندگان طنز ایرانی

• تاریخ تولد: متولد 30 دی 1344
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی به عنوان نویسنده: سریال‌های هتل، بدون شرح، پاورچین، نقطه‌چین، شب‌های برره، مرد هزار چهره، مسافران، ساختمان پزشکان، پژمان، هیولا، فیلم‌های دختری با کفش‌های کتانی، نان و عشق و موتور 1000، مارمولک، مکس، سن پطرزبورگ، ورود آقایان ممنوع، طبقه حساس، خوب بد جلف 1 و 2
• جوایز: برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه برای «مارمولک» از جشنواره فیلم فجر در سال 1382، برنده جایزه برترین فیلمنامه سریال برای «شب‌های برره» از جشن دنیای تصویر، برنده جایزه بهترین فیلمنامه در جشن سینمای ایران برای «دختری با کفش‌های کتانی»

پیمان قاسم‌خانی بی‌تردید برترین نویسنده طنز فیلم و سریال ایرانی و از معدود کسانی است که وقتی اسمش به عنوان نویسنده یا طراح فیلمنامه پای اثری می‌خورد، مخاطبان در تماشای آن شک نمی‌کنند. قاسم‌خانی که در دانشگاه رشته آمار انفورماتیک خوانده، به دلیل علاقه به داستان نویسی و فیلمنامه نویسی پس از گذراندن چند دوره فیلمنامه نویسی زیر نظر اساتیدی چون سیف الله داد و بهرام بیضایی، اولین فیلمنامه خود را در سال 1372 نوشت و این فیلم توسط ابوالحسن داوودی ساخته شد. او آنقدر استعداد و خلاقیت داشت که با همان یکی دو فیلمنامه اول خودش را به ابوالحسن داوودی و کمال تبریزی ثابت کرد.

همکاری او با کمال تبریزی و پرویز پرستویی منجر به خلق اثری ماندگار به نام «مارمولک» شد. در اوایل دهه هشتاد پیمان قاسم‌خانی با مهران مدیری همکاری کرد. این زوج طلایی در طول هفت سال، همکاری‌های متعددی با هم انجام دادند و سریال‌هایی به یاد ماندنی خلق کردند که هنوز هم جزو برترین سریال های تاریخ تلویزیون هستند. قاسم‌خانی و مدیری پس از «مرد هزار چهره» از هم جدا شدند و پس از کش و قوس‌ها و شایعات فراوان، سال گذشته بالاخره در سریال «هیولا» همکاری کردند تا دوباره اثری تماشایی تولید کنند. در سال‌های اخیر پیمان قاسم‌خانی در سینما هم فعالیت‌های پررنگی داشته و آثار خوب و قابل دفاعی چون «سن پطرزبورگ»، «ورود آقایان ممنوع» و «خوب بد جلف» با نویسندگی او به روی پرده رفته‌اند.

2. مرحوم خشایار الوند

• تاریخ تولد: متولد 23 مرداد 1346
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی به عنوان نویسنده: سریال‌های دایره تردید، شب‌های برره، مرد هزار چهره، قهوه تلخ، ویلای من، شوخی کردم، سری پایتخت، گلشیفته، علی البدل، فیلم‌های برگ برنده، مزاحم، شش و بش، آبی به رنگ آسمان

مرحوم خشایار الوند هم به دلیل حضور برادرش سیروس الوند در سینما و تلویزیون، وارد این حرفه شد و پس از گذراندن دوره‌های مختلف فیلمنامه‌نویسی، فیلمنامه‌های فیلم‌های برگ برنده و مزاحم را به کارگردانی برادرش نوشت. پس از این، الوند در مجموعه تلویزیونی دایره تردید که کاری کاملا جدی و پلیسی معمایی بود در کنار فرهاد توحیدی از فیلمنامه‌نویسان برتر سینمای ایران حضور داشت. پس از این سریال، خشایار وارد تیم نویسندگان سریال‌های مهران مدیری شد و پس از جدا شدن پیمان قاسم‌خانی، او همکاری‌اش با مدیری را در آثار مختلفی چون قهوه تلخ، شوخی کردم و ویلای من ادامه داد.

از آثار درخشان مرحوم خشایار الوند نویسندگی در سری مجموعه پایتخت به همراه محسن تنابنده بود که با استقبال مخاطبان همراه شد و نوروز امسال فصل ششم آن از تلویزیون پخش شد. خشایار الوند در نهم اسفند ماه سال 1397 به ناگهان بر اثر سکته قلبی درگذشت و تمام سینمادوستان و مخاطبان آثار طنزش را در بهت و حیرت فرو برد.

3. مهراب قاسم‌خانی ؛ از نویسندگان طنز ایرانی

• تاریخ تولد: متولد 16 آذر 1350
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی به عنوان نویسنده: سریال‌های پاورچین، نقطه‌چین، شب‌های برره، مرد هزار چهره، مرد دو هزار چهره، دزد و پلیس، مسافران، ساختمان پزشکان، پژمان، فیلم‌های سن پطرزبورگ، خوب بد جلف 1 و 2

برادر پیمان قاسم‌خانی بودن، یعنی اینکه حتی اگر خیلی جدی باشید و به نویسندگی علاقه نداشته باشید، استعداد این کار را دارید. مهران مدیری جزو اولین کسانی بود که از مهراب قاسم خانی خواست تا در کنار طراحی صحنه و لباس برای «ببخشید شما»، متن هم بنویسد و مهراب با یادگیری از برادرش پیمان، رفته رفته به نویسنده‌ای درجه یک تبدیل شد و در خلق تعداد زیادی از آثار برتر کمدی موثر بوده است.

او به همراه پیمان قاسم خانی، خشایار الوند، امیرمهدی ژوله و سروش صحت و هنرجویانشان در مقاطع مختلف تیم نویسندگان ثابت آثار مهران مدیری بودند. طرح برنامه «دورهمی» که چندین سال است با اجرا و کارگردانی مهران مدیری روی آنتن می‌رود و جزو برنامه‌های پرمخاطب تلویزیون است نیز متعلق به مهراب قاسم‌خانی است. در اوایل شروع ساخت این برنامه مهراب قاسم خانی و امیرمهدی ژوله تلاش کردند سبک نویی از تاک‌شوی تلویزیونی را وارد صدا و سیما کنند و به گفته خودشان این برنامه فقط با اجرای مهران مدیری دیده می‌شد. مدیری آمد و این برنامه ساخته شد، اما صدا و سیما مهراب قاسم خانی را به دلیل ممنوع‌التصویری کنار گذاشت و بعد از آن این برنامه با مهران مدیری ادامه یافت.

4. رضا عطاران

• تاریخ تولد: 20 اردیبهشت 1347
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی به عنوان نویسنده: سریال‌های ساعت خوش، زیر آسمان شهر، خانه بدوش، متهم گریخت، ترش و شیرین، بزنگاه و فیلم رد کارپت

رضا عطاران که این روزها یکی از ستاره‌های موفق سینمای ایران است، روزگاری خودش جزو نویسندگان طنز ایرانی بود. وی فیلمنامه آثار موفقی چون سری «زیر آسمان شهر» و سریال‌های به‌یادماندنی خودش را نوشته است. عطاران اولین بار در مجموعه ساعت خوش به کارگردانی مهران مدیری آیتم‌های طنز می‌نوشت. او بعدها به عنوان نویسنده اصلی مجموعه زیر آسمان شهر بیش از صد و پنجاه قسمت متفاوت برای این سریال به کارگردانی مهران غفوریان نوشت و بعد از آن اغلب نویسندگی آثار خودش را بر عهده داشته است. عطاران فیلم جذابی هم درباره علاقه‌اش به سینما به نام «رد کارپت» را نوشته و خودش هم آن را ساخته است.

5. هوشنگ مرادی کرمانی ؛ از نویسندگان طنز ایرانی

• تاریخ تولد: متولد 16 شهریور 1323
• سال‌های فعالیت در مطبوعات: از 1339 تا 1349
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی: سریال‌های قصه‌های مجید و مثل ماه شب چهارده، فیلم‌های مهمان مامان، کیسه برنج، کاکلی، تیک تاک، خمره، چکمه و تنور
• جوایز: برنده جایزه جهانی هانس کریستین اندرسن در سال 1985، جایزه خوزه مارتینلی در سال 1995، جایزه کتاب سال کودک و نوجوان اتریش در سال 1994، چهره ماندگار ادبیات ایران در سال 1384، برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم فجر در سال 1372

هوشنگ مرادی کرمانی جزو برترین نویسندگان طنز ایرانی در زمینه کودک و نوجوان و به نوعی از مشاهیر این عرصه  محسوب می‌شود. او در سال 1384 به عنوان چهره ماندگار فرهنگ و ادبیات ایران انتخاب شده است. مرادی کرمانی در ابتدای فعالیتش نزدیک به ده سال در مطبوعات و رادیو نویسندگی کرد. او اولین داستانش را در مجله خوشه به سردبیری شاملو چاپ کرد و اولین نویسندگی رادیویی‌اش را برای برنامه «خانه و خانواده» انجام داد. اولین کتابش به نام «معصومه» را در سال 1350 نوشت، اما استارت محبوبیت و شهرتش در سال 1353 و با خلق اثری به نام «قصه‌های مجید» کلید خورد. مجید پسر بچه‌ای نوجوان بود که به همراه مادربزرگ خود زندگی می‌کرد و به واسطه ساخت و پخش مجموعه تلویزیونی «قصه‌های مجید» توسط کیومرث پوراحمد، تمام مردم ایران با او و بی‌بی‌اش خاطره دارند.

هوشنگ مرادی کرمانی بعدها با چاپ رمان و مجموعه داستان‌های بسیار، خودش را به عنوان نویسنده‌ای قهار در زمینه طنز کودک و نوجوان نشان داد و جوایز بسیاری را در جشنواره‌های جهانی و ایرانی کسب کرد. بسیاری از آثار او محل اقتباس آثار سینمایی و تلویزیونی بوده‌اند. علاوه بر این خود کرمانی نیز تعدادی فیلمنامه و نمایشنامه را برای حوزه سینما، تئاتر و تلویزیون به نگارش در آورده است تا با اختلاف یکه‌تاز این عرصه باشد.

6. امیرمهدی ژوله

• تاریخ تولد: متولد 27 مرداد 1358
• سال‌های فعالیت در مطبوعات: از سال 1380 تا 1382
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی: سریال‌های پاورچین، نقطه‌چین، کمربندها را ببندیم، شب‌های برره، باغ مظفر، زندگی به شرط خنده، گنج مظفر، مرد هزار چهره، مرد دو هزار چهره، قهوه تلخ، ویلای من، شوخی کردم، در حاشیه 1 و 2  (نویسنده)، دیوار به دیوار، گلشیفته (بازیگر)، فیلم‌های خوب بد جلف1، هزارپا، سونامی، سامورایی در برلین، خوب بد جلف 2 (بازیگر)
• جوایز: امیرمهدی ژوله برای تعدادی از سریال‌های مهران مدیری جوایز مشترک تیم نویسندگان را از جشن دنیای تصویر و جشن کمدی چلچراغ کسب کرده است.

امیرمهدی ژوله در بین نویسندگان طنز ایرانی به واسطه آثار متعدد تلویزیونی و سینمایی، شهرت زیادی در میان مخاطبان عام دارد. ژوله کار جدی خود را در هفته نامه تماشاگران شروع کرده است. در سال 1380 او در این روزنامه یادداشت‌های طنزی را درباره مسائل روز منتشر می‌کرد. پس از توقیف روزنامه تماشاگران، ژوله به همراه پژمان راهبر (روزنامه نگار و سردبیر حال حاضر یکی از سایت‌های ورزشی) در هفته نامه جهان فوتبال همکاری داشت. بعدها امیرمهدی ژوله با اعتماد و حمایت‌های فریدون عموزاده خلیلی، مدیرمسئول هفته نامه طنز چلچراغ با این مجله متفاوت همکاری کرد و یادداشت‌های جذابش به خصوص ستون یادداشت‌های یک کودک فهیم او بسیار پرمخاطب شد. همین امر سبب شد تا او توسط مهران مدیری و پیمان قاسم‌خانی کشف و وارد تیم نویسندگان سریال پاورچین شود.

7. امیر وفایی

• سال‌های فعالیت در مطبوعات: اوایل دهه 90
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی: دورهمی و سریال نون خ

• جوایز: امیر وفایی برای مجموعه دورهمی جایزه‌ای دریافت نکرده است، اما این برنامه در طی مدت پخش خود بارها به عنوان بهترین برنامه تلویزیونی سال‌های اخیر انتخاب شده است.

امیر وفایی شخصیت کم حاشیه و ناپیدایی است؛ آنقدر کم حاشیه که حتی اطلاعاتی ساده از او در دست نیست. اگر روزنامه‌خوان بوده‌اید، حتما روزنامه «تماشاگران» و بعدها «تماشاگران امروز» را دیده یا مطالعه کرده‌اید. وفایی در روزنامه «تماشاگران امروز» چند ستون طنز ثابت و پرمخاطب داشت و از همان نوشته‌ها معلوم بود که متفاوت می‌نویسد و این روزها نشان داده که نه تنها در نوشتن استندآپ کمدی برای مهران مدیری تبحر دارد، بلکه در امر قصه‌گویی و ایجاد شوخی‌های جذاب هم قدرتمند است. از امیر وفایی در آینده قطعا بیشتر خواهیم شنید.

8. آیدین سیارسریع

• تاریخ تولد: متولد 12 فروردین 1370
• سال‌های فعالیت در مطبوعات: از سال 1390 تاکنون
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی: فیلم سینمای مارموز ساخته کمال تبریزی

آیدین سیار سریع در دنیای طنز مطبوعاتی فرد مشهور و به شدت خلاقی است، اما هنوز آنچنان که باید و شاید در حوزه سینما و تلویزیون شناخته شده نیست. پس از سال‌ها فعالیت در نشریه های معروفی چون خط خطی، بی‌قانون و شهرونگ، کمال تبریزی فیلمنامه فیلم کمدی سیاسی اخیرش یعنی «مارموز» را به او سپرد. با وجود ممیزی و ضعف‌هایی در قصه‌پردازی و کارگردانی، مارموز فیلم بدی از آب درنیامده است و شوخی‌های جذابی دارد که خبر از ظهور یکی از آینده‌دارترین نویسندگان طنز ایرانی می‌دهد. حامد بهداد در این فیلم نقش بسیار متفاوتی را ایفا کرده بود.

9. محسن تنابنده ؛ از نویسندگان طنز ایرانی

• تاریخ تولد: 26 فروردین 1354
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی: سریال‌های زندگی به شرط خنده، پیامک از دیار باقی، چاردیواری، چک برگشتی، سری پایتخت، فیلم‌های گینس، استشهادی برای خدا، اگه می‌تونی منو بگیر، چند می‌گیری گریه کنی

محسن تنابنده از نویسندگان طنز ایرانی معروف است که علاوه بر نویسندگی بازیگری و کارگردانی نیز می‌کند و با نقش نقی معمولی در سری پرطرفدار پایتخت به شهرت رسید. این بازیگر پس از تئاتر به نویسندگی رو آورد و کارهای موفقی نیز نویسندگی کرد. او سپس برای فیلم‌های استشهادی برای خدا و قسم توانست دو نامزدی جشنواره فیلم فجر در بخش فیلمنامه دریافت کند. این هنرپیشه همچنین در سریال‌های پرطرفدار پایتخت نیز فعالیت نویسندگی انجام داده است.

10. حمزه صالحی

• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی: سریال‌های اکازیون، آنتن، پیم و پم، خنده بازار، افسانه هزار پایان، فیلم‌های پاستاریونی، تگزاس ۲ و ۳ و دینامیت

حمزه صالحی نیز جز معروف‌ترین افرادی است که این روزها در حوزه نویسندگی کمدی خوش می‌درخشد. او کار خود را از سال 1387 شروع کرد و در مجموعه‌های معروفی همچون خنده بازار و افسانه هزار پایان نویسندگی انجام می‌داد. آقای صالحی طنزهای مخاطب پسندی می‌نویسند و آثاری که به قلم او نگارش می‌شوند، پربیننده هستند. فیلم‌های تگزاس ۲ و ۳ از مشهورترین فعالیت‌های او در حوزه طنز هستند.

11. امیر برادران ؛ از نویسندگان طنز ایرانی

• تاریخ تولد: 14 مرداد 1359
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی: سریال‌های مسافران، خانه اجاره‌ای، در حاشیه، هیولا، دراکولا، آفتاب پرست، روزی روزگاری مریخ، فیلم‌های هزارپا و هتل

امیر برادران جز بهترین طنزپردازان ایران است که نخستین بار در سال 1388 با حضور در گروه نویسندگی سریال مسافران وارد دنیای نویسندگی شد. او قلم بسیار شیوایی دار و در طراحی کمدی بسیار خبره است. او تا کنون در آثار مختلفی نویسندگی انجام داده که معروف‌ترین آنها هزارپا، هیولا و دراکولا هستند.

12. زهرا افشار

• تاریخ تولد: 1370
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی: اکسیر، دورهمی، خندوانه

زهرا افشار جز نویسندگان طنز اهل ایران است که بیشتر با نوشتن آیتم‌های کمدی برنامه‌های تلویزیونی معروف شد. برنامه‌هایی همچون دورهمی و خندوانه از جمله آثار مشهور او هستند که در میان گروه نویسندگان آن قرار گرفت.

13. علیرضا ناظر فصیحی

• تاریخ تولد: متولد 1346
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی: چارخونه، شب‌های برره، کوچه اقاقیا، باغچه مینو، نقطه‌چین، پاورچین، ساختمان پزشکان

علیرضا ناظر فصیحی نیز در این فهرست قرار می‌گیرد. او داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و فیلم‌نامه‌نویس است که تا کنون آثار مشهوری از او منتشر یا پخش شده‌اند. آقای ناظر فصیحی پس از حضور در جبهه در رشته تئاتر تحصیل  و سپس کار نویسندگی را آغاز کرد. آثاری همچون شب‌های برره، پاورچین و ساختمان پزشکان از شاخص‌ترین آثاری هستند که او در تیم‌ نویسندگان این سریال‌ها حضور داشت. نکته مهم درباره این بازیگر این است که او چندین بار در نقش‌های کوتاه جلوی دوربین نیز رفته است.

14. سروش صحت

• تاریخ تولد: 1344
• فعالیت‌های تلویزیونی و سینمایی: سریال‌های زیر آسمان شهر، کوچه اقاقیا، شب‌های برره، باغ مظفر، ترش و شیرین، بزنگاه، ساختمان پزشکان، پژمان، شمعدونی، لیسانسه‌ها،فیلم‌های نیش زنبور، پوپک و مش ماشاالله و جهان با من برقص

سروش صحت یکی از بازیگران، نویسندگان و کارگردانان خلاق اهل ایران است که بیشتر به واسطه کارگردانی‌های موفق و برنامه کتاب‌باز خود مشهور است. او از سال 1376 کار در حوزه بازیگری را آغاز کرد‌. سپس با نویسندگی‌های جذاب خود خوش درخشید. آقای صحت بیشتر برای نویسندگی و کارگردانی ساختمان پزشکان، پژمان، شمعدونی و لیسانسه‌ها شناخته می‌شود.

سخن نهایی

در این مقاله بهترین نویسندگان طنز ایرانی را معرفی کردیم. در انتها هم طنزپردازانی را معرفی کردیم که کارشان را از مطبوعات آغاز کرده‌اند. شما کدام یک از آثار این طنزپردازان را تماشا کرده‌اید؟ به نظر شما بهترین نویسنده طنز ایرانی چه کسی است؟ می‌توانید در پایین همین صفحه نظرات خود را درباره این مقاله با ما در میان بگذارید.