باید مسیر حضور نخبگان در حکمرانی هموار شود/ضرورت تقویت احزاب کشور

به گزارش خبرگزاری مهر، بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در مراسم اختتامیه دومین پارلمان دانشجویی که در محل مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برگزار شد، ضمن ابراز خوشحالی از برگزاری دومین دوره از پارلمان دانشجویی، گفت: یکی از اهداف مجموعه تحرکات و فعالیت‌های مرکز پژوهش‌ها که در قالب چنین رویدادهایی برگزار می‌شود، این است که بتواند از خلاقیت نسل جوان برای تصمیم‌گیری‌های بهتر در حوزه سیاستگذاری کشور استفاده کنیم.

وی تصریح کرد: هدف مهم‌تر آن است که توصیه مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه نخبگان کشور را باید به شیوه‌های گوناگون توانمندسازی کنیم تا در سال‌های آینده بتوانند برای مدیریت کشور آماده شوند، محقق شود؛ واقعیت آن است که این هدف دوم برای من مهم‌تر است تا در این فرصت بتوانم فضایی را فراهم کنم که جوانان با فضای قانونگذاری آشنا شوند. به نظر می‌رسد موانع و مشکلاتی وجود دارد که باید با کمک همدیگر هموار شدن راه و مسیر حضور نخبگان در حکمرانی و مدیریت کشور، این موانع را برطرف کنیم.

نگاهداری عنوان کرد: این موانع، فرهنگی و تاریخی است، یعنی به خاطر زمینه‌های فرهنگی و تاریخی که در کشور وجود دارد، نخبگان علاقه زیادی برای حضور در حکمرانی و مدیریت ندارند و در عمق فهم نخبگانی ما این است که تا جایی که می‌توانیم باید از حکمرانی و مدیریت فاصله بگیریم و این فاصله گرفتن نوعی ارزش تلقی می‌شود.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی یادآور شد: از سوی دیگر، حاکمان نیز در تاریخ کشور ما علاقه زیادی به مشارکت دانشمندان در دربارشان نداشتند، البته برخی سلاطین در مقاطع محدودی فرصت نقش‌آفرینی برخی از علما در اداره کشور را دادند، بنابراین به نوعی این مانع دو طرفه است.

وی تأکید کرد: در حال حاضر حکمرانی، دانش‌بنیان شده و کاری تخصصی و علمی است که بدون حضور نخبگان و اندیشمندان آینده دچار مشکلات جدی خواهد بود؛ همین باعث شده است که در حال حاضر همپوشانی که بین مسئولان کشور و نخبگانی که در بنیاد ملی نخبگان شکل گرفته است، تناسب زیادی ندارد. باید به این سمت برویم و نخبگان را تشویق کنیم تا در عرصه‌های مدیریتی کشور حضور پیدا کنند و باید بپذیریم که حکمرانی یک امر نخبگانی است. اگر در حال حاضر حضور نخبگان در سطوح مدیریتی کشور کم است، این یک آسیب جدی است.

نگاهداری با تأکید بر لزوم حل نوآورانه مسائل، گفت: عده‌ای می‌گویند که علم و عمل با یکدیگر همخوانی ندارد، زیرا دروسی که در دانشگاه تدریس می‌شود با توانمندی‌ها و مهارت‌هایی که برای اداره کشور لازم است، همخوانی ندارد و حتی برخی اساتید نیز توانایی این را ندارند چه برسد به دانشجو، بنابراین آنچه نیاز است، حل نوآورانه مسائل است، لذا تدریس صرف تئوری‌های تجویز شده از سوی کشورهای غربی جواب نمی‌دهد، چرا که نوعی تقلید کورکورانه است.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس بیان کرد: اکثر کشورهایی که با راهکارهای توسعه غربی تلاش کردند تا کشور خود را متحول کنند، موفق نبودند، چرا که این راهکارهای غربی نسبتی با زمینه‌های بومی آن کشور ندارد، در کشور ما، برهه‌ای گفتند که ثروت و دارایی باعث توسعه است و این باعث شد که به دنبال دولتی کردن اقتصاد برویم و بعد از شکل‌گیری بسیاری از فسادها به این نتیجه رسیدند که باید به سوی سیاست‌های جدید بروند. در مقطعی فکر کردند که توسعه سیاست خوب است و تجویزهایی از نوع خصوصی از سوی کشورهای غربی به کشورهای در حال توسعه داده شد و باعث شد که فساد، از بخش دولتی به سوی مافیای بخش خصوصی هدایت شود.

وی خاطرنشان کرد: اکنون نیز در دام واژه‌هایی مثل حکمرانی خوب افتاده‌ایم و من یقین دارم از آنجا که این واژه‌ها تقلیدی است، تا چند سال آینده به بن‌بست خواهد خورد. راهکار حل مسائل از نوع همین رویداد پارلمان دانشجویی است، یعنی مواجهه با مسئله و حل نوآورانه آن، چرا که تا وقتی خودتان به‌طور مستقیم با مسائل مواجه نشوید، نمی‌توانید به راه‌حل مناسب برسید.

نگاهداری با اشاره به مشکلات حکمرانی و سیاستگذاری در کشور، اظهار کرد: متأسفانه صرفاً برای توسعه برنامه‌ریزی می‌کنیم و مسئله برایمان محوریت ندارد و با وارد کردن برخی رویکردهای وارداتی لیبرالیستی و سوسیالیستی از مسئله دور شده‌ایم؛ در نتیجه نمی‌توانیم به حل مسئله برسیم. این رویکردهای تقلیدی به راه‌حل محوری به جای مسئله‌محوری تکیه دارد و به سمت یافتن راه‌حل از نوع وارداتی پیش رفته که تجربه نشان می‌دهد در عمل، پاسخ نمی‌دهد بلکه راه درست، همین مسیر حل نوآورانه مسائل کشور است.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با تاکید بر لزوم تفکیک کسب قدرت و اداره قدرت و تربیت کادر لازم برای هر یک از این حوزه‌ها، عنوان کرد: یک آسیبی در کشور وجود دارد که باید با مشارکت فعال نسل‌های بعدی این آسیب رفع شود؛ ما دو موضوع داریم؛ یکی کسب قدرت و یکی اداره قدرت است، این دو با یکدیگر فرق دارند. قواعد کسب قدرت و انسان‌هایی که برای کسب قدرت لازم هستند، با قواعد اداره قدرت و افرادی که برای اداره قدرت باید تربیت شوند زمین تا آسمان متفاوت است.

وی ادامه داد: در کشورهایی که احزاب خیلی قوی دارند، کارکرد حزب آن است که افراد با ویژگی‌های مختلف در آن تربیت می‌شوند. عده‌ای به عنوان فعالان سیاسی برای کسب قدرت تلاش می‌کنند و عده‌ای برای اداره قدرت تربیت می‌شوند که بعد از اینکه حزبی قدرت را به دست آورد چگونه نهاد و سازمان قدرت را بتوانند خوب اداره کنند.

نگاهداری گفت: در کشور ما به دلیل آنکه احزاب قوی و محکمی نداریم و کارکرد حزبی مؤثر و کارآمد نیست و هنوز هم نتوانستیم نهادی مؤثر به عنوان جایگزین آن ارائه دهیم، بیشتر فعالیت احزاب به دوران انتخابات محدود می‌شوند. در دوران انتخابات نیز آن‌هایی که مهارت کسب قدرت را دارند، فعالیت بیشتری دارند که به عنوان حامیان سیاسی یک جریان تبلیغ می‌کنند.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در نتیجه به دلیل نبود اشخاص مفید برای اداره سیاست‌ها، همان افراد حامی که توانایی کسب قدرت را دارند در جایگاه اداره قدرت می‌نشینند و این است که ما در اداره قدرت دچار ضعف و مشکل و ناتوانی می‌شویم، انتظار دارم نخبگان کشور با تلاشی که برای آماده‌سازی خود برای حضور در حکمرانی کشور می‌کنند در آینده این خلأ را پر کنند.